AI-gedreven onderzoek: De kansen en risico’s

Analisten, compliance officers en onderzoekers gebruiken AI-tools om hun onderzoeksproces efficiënter te maken en nieuwe inzichten te verkrijgen uit grote hoeveelheden data. In deze blog bekijken we enkele van de belangrijkste manieren waarop AI onderzoek verbetert en leggen we uit waarom een Verantwoord AI-model de beste manier is om de risico’s van deze technologie te beheersen.

Nieuwe mogelijkheden voor onderzoekers in het AI-tijdperk

Onderzoek is een cruciale taak voor elke organisatie die nieuwe ontdekkingen wil doen, een dieper begrip van een onderwerp wil krijgen en risico’s en kansen wil identificeren. Waardevolle inzichten kunnen worden gevonden in een breed scala aan gegevensbronnen, zoals nieuws, juridische, financiële en ESG-gegevens, bedrijfsinformatie en meer. Door de exponentiële toename van beschikbare data is het voor analisten niet langer mogelijk om handmatig alle relevante bronnen door te nemen. Daarom gebruiken organisaties AI-tools om snel inzichten en trends uit grote datasets te halen.

AI-tools hebben nieuwe kansen gecreëerd voor organisaties door onderzoekstaken in verschillende sectoren te transformeren, waaronder:

Data-analyse: Het analyseren van grote hoeveelheden data om afwijkingen te detecteren en toekomstige trends te voorspellen.

Innovatie: Het gebruik van mediagegevens en octrooi-informatie om nieuwe producten of diensten te ontwikkelen.

Concurrentie- en marktanalyse: Marktonderzoek uitvoeren op bedrijfsgegevens om strategieën en financiële gezondheid van concurrenten te begrijpen.

Wetenschappelijk en academisch onderzoek: Theorieën testen en nieuwe inzichten verkrijgen binnen de wetenschap en academische wereld.

Marktkansen verkennen: Identificeren van potentiële nieuwe markten om te betreden.

Efficiëntere due diligence: Snel onderzoek doen naar een derde partij of een potentiële fusie- en overnametarget door risico-gerelateerde gegevens te doorzoeken, zoals juridische dossiers, sanctielijsten en lijsten met politiek prominente personen (PEP’s).

Naast het uitbreiden van de mogelijkheden voor onderzoek, biedt AI een groot voordeel door bestaande onderzoeksprocessen efficiënter te maken. Door snel grote hoeveelheden data te screenen en de meest relevante resultaten samen te vatten, vereenvoudigt AI complexe taken en bespaart het tijd. Volgens het LexisNexis Future of Work Report 2025 gebruikt 79% van de professionals al generatieve AI om dagelijkse (en vaak repetitieve) taken, zoals content creatie en due diligence, te ondersteunen.

Het is dan ook niet verrassend dat steeds meer organisaties AI-tools inzetten voor onderzoek. In 2024 wees een enquête van de Universiteit van Oxford onder meer dan 2.000 onderzoekers in verschillende disciplines uit dat 76% AI al heeft gebruikt ter ondersteuning van hun onderzoek. Machinevertaling en chatbots waren de meest gebruikte tools. Van deze onderzoekers gaf 67% aan dat AI hen ten goede is gekomen en meer dan een derde noemde tijdbesparing als belangrijkste voordeel.

De risico’s van ongecontroleerde AI

AI-tools brengen echter ook aanzienlijke risico’s met zich mee die onderzoekers kunnen beïnvloeden en het vertrouwen in hun bevindingen kunnen ondermijnen. Dit is een ernstig probleem, omdat onderzoek de basis vormt voor cruciale beslissingen van organisaties, bedrijven en overheden. De risico’s omvatten:

Onnauwkeurigheden: Onderzoeksresultaten moeten accuraat en betrouwbaar zijn, maar als AI-tools worden gevoed met lage kwaliteitsdata, kunnen de uitkomsten misleidend of onjuist zijn. Generatieve AI-tools kunnen bijvoorbeeld “hallucinaties” produceren, waarbij hun reactie niet is gebaseerd op correcte gegevens.

Beveiligingsproblemen: Sommige AI-tools worden getraind op datasets met gevoelige gegevens, wat een inbreuk op de privacy van individuen kan vormen en hen kwetsbaar kan maken voor cyberaanvallen. Slechts 6% van de door Oxford University ondervraagde leidinggevenden vertrouwt erop dat technologieproviders voldoen aan hun privacy- en beveiligingsvereisten.

Databescherming en toestemmingen: Grote AI-ontwikkelaars zijn beschuldigd van en zelfs aangeklaagd wegens het zonder toestemming verzamelen van gegevens om Large Language Models en generatieve AI-tools te trainen. Als organisaties onderzoek uitvoeren op basis van gegevens die inbreuk maken op intellectueel eigendom of wetgeving voor gegevensbescherming, kunnen ze te maken krijgen met regelgevende of juridische onderzoeken. Opvallend genoeg vertrouwt slechts 8% van de ondervraagde leidinggevenden erop dat AI-bedrijven hun onderzoeksgegevens niet zonder toestemming zullen gebruiken.

Verantwoord AI-gebruik: De sleutel tot succesvol AI-gedreven onderzoek

De beste manier voor bedrijven om deze risico’s te beheersen en tegelijkertijd de kansen van AI voor onderzoek te benutten, is door een uitgebreide en strategische Verantwoord Ondernemen-aanpak te implementeren. Het kernidee achter Verantwoorde AI is dat AI en de data waarop het draait, op een juridisch conforme en ethische manier moeten worden ontwikkeld en ingezet. Elke AI-initiatief moet worden beoordeeld aan de hand van principes van Verantwoord Ondernemen voordat deze wordt geïmplementeerd. Dit model biedt onderzoekers de zekerheid dat AI hun onderzoek ondersteunt met grotere nauwkeurigheid en volledige naleving van privacy- en gegevensbeschermingsnormen.

Sommige bedrijven hebben gedeeld hoe ze Verantwoord AI-methoden gebruiken om hun onderzoeksresultaten te verbeteren. Bijvoorbeeld:

Temasek, een investeringsmaatschappij in Singapore, heeft een AI-pod opgericht die zich richt op het onderzoeken van nieuwe AI-kansen met een verantwoord bestuursbeleid. Dit omvat strategische investeringen, partnerschappen en potentiële AI-toepassingen.

Amazon, de Amerikaanse technologiegigant, staat bekend als een vroege gebruiker van AI voor onderzoek naar nieuwe initiatieven en gepersonaliseerde productaanbevelingen. Het bedrijf promoot een Verantwoord AI-aanpak en stelt dat het zijn personeel “tienduizenden uren training heeft gegeven op het gebied van Verantwoord AI.”

Voer verantwoord onderzoek uit met Nexis+ AI™

Nexis+ AI is een nieuw AI-gedreven onderzoeksplatform dat tijdbesparende generatieve AI-tools combineert met onze uitgebreide bibliotheek van betrouwbare bronnen. Nexis+ AI versnelt kernonderzoeksprocessen zoals documentanalyse, artikel-samenvattingen en rapportgeneratie. Het vergroot uw capaciteit om verantwoord samen te vatten en rapporteren, waarbij het vertrouwt op de geloofwaardigheid van LexisNexis®, dat al meer dan 50 jaar een betrouwbare gegevensleverancier is.

Ontdek Nexis+ AI