5 tips om nepnieuws te herkennen

Sinds de verkiezingen van 2016 is de term nepnieuws populairder geworden. Een analist ontdekte dat nepnieuws over de Amerikaanse verkiezingen op Facebook meer betrokkenheid kreeg dan echt nieuws. Ook vond hij verzonnen verhalen uit Macedonië, waar mensen geld verdienden met nepnieuwssites. Er werden meer dan 100 pro-Trump websites gevonden. Volgens de BBC was er sprake van een ‘huwelijk’ tussen algoritmes, advertentiesystemen en mensen die verhalen verzonnen. Met AI gegenereerde inhoud is het nog moeilijker om feit van fictie te onderscheiden. Hoe kan men nepnieuws herkennen en het niet verwarren met feiten? Hier zijn vier tips om ervoor te zorgen dat jouw nieuwsdekking betrouwbaar is.

Tip 1: Ken jouw bronnen

Onderzoek laat zien dat de meeste nieuwsbronnen inherent bevooroordeeld zijn. Hoewel de meesten deze vooroordelen proberen te monitoren en beheren, omarmen anderen ze juist volledig. Dit is een duidelijk teken van onbetrouwbaarheid. Eerlijkheid en onpartijdigheid zijn immers pijlers van goede journalistiek. Wanneer een nieuwsbron in de kop of inleiding duidelijk een eigen mening verkondigt, is het geen betrouwbare bron. Uitzonderingen hierop zijn opiniestukken en redactionele artikelen, maar deze bevatten meestal een disclaimer dat het om de mening van de schrijver gaat, niet om die van de publicatie.

Ook zijn er verschillende websites die satirisch nieuws publiceren, zoals De Speld. Deze zijn bedoeld als entertainment, niet als echt nieuws. Controleer in geval van twijfel de 'Over ons' pagina om te zien hoe een nieuwsorganisatie zichzelf omschrijft. Kun je niets over een bron vinden, dan is dat een groot waarschuwingsteken.

Tip 2: Wanneer is dit gepubliceerd?

Nepnieuwssites linken vaak naar echte nieuwssites om hun beweringen te rechtvaardigen, maar deze pagina's kunnen maanden of zelfs jaren oud zijn, waardoor de context van de huidige situatie volledig verloren gaat.

Houd er rekening mee dat alleen omdat een legitieme nieuwsbron waarop je vertrouwt wordt geciteerd in de blogpost of het artikel, dit niet betekent dat die blogpost of dat artikel zelf legitiem is. Controleer de geciteerde bron. Een manier om dit te controleren is door het originele artikel te vinden. Nexis^® heeft bijvoorbeeld gearchiveerde bronnen die decennia teruggaan, dus zelfs als ze uit een ouder artikel putten, zou je het kunnen vinden!

Tip 3: Lees meer dan alleen de kop

Het is niet ongebruikelijk dat zelfs de meest geraffineerde nieuwsorganisaties pakkende of aandachttrekkende koppen gebruiken voor meer clicks. Koppen zijn nooit bedoeld om het hele verhaal te vertellen; in plaats daarvan zijn ze bedoeld om het publiek een hint te geven over de onderwerpen als ze ervoor kiezen om verder te graven. Maar om te weten of de kop een leugen is of legitiem, is het belangrijk om op het artikel te klikken en het zelf te bekijken.

Als je het verhaal heeft aangeklikt, controleert je of het is geverifieerd via gegevens, statistieken of citaten. Als dat zo is, vraag je dan af wie die gegevens verstrekt. Nepnieuwssites verzinnen vaak valse gegevens en citaten om hun beweringen te ondersteunen, door "feiten" toe te schrijven aan een niet-bestaande organisatie of door helemaal geen bronnen te noemen. Echte journalisten citeren altijd hun bronnen.

Tip 4: Verifieer de informatie

Misschien een van de gemakkelijkste manieren om te bepalen of iets nepnieuws is of niet, is om simpelweg een andere vertrouwde bron te vinden die over hetzelfde onderwerp bericht. Als een artikel iets voorstelt als baanbrekend of wereldschokkend, maar je ziet hetzelfde onderwerp niet geplaatst door een andere vertrouwde nieuwsbron, dan is het waarschijnlijk niet echt. Het zoje kunnen dat de auteur geruchten of niet-geverifieerde informatie van onbekende bronnen publiceert, en als dat het geval is, moet het uiteraard met een flinke dosis scepticisme worden genomen.

De nieuwscyclus is 24/7, dus echt nieuws zal worden gepubliceerd door echte - en betrouwbare - bronnen. Gebruik een nieuwsaggregator zoals Nexis om 45.000+ bronnen te doorzoeken om koppen snel te verifiëren of ontkrachten.

Tip 5: Is dit goed geschreven?

De algemene schrijfstijl van een artikel kan vaak aanwijzingen geven over de betrouwbaarheid van een nieuwsbron. Slechte grammatica, foutieve spelling en zelfs algehele geletterdheid kunnen lezers veel vertellen over wie de informatie rapporteert.

Journalisten zijn opgeleide professionals die in de meeste gevallen universitaire cursussen hebben gevolgd over hoe ze hun werk goed moeten doen - net als in elk ander beroep. Hoewel af en toe een fout kan sluipen, laten grote nieuwsorganisaties hun inhoud ook controleren door editors en copywriters voordat de inhoud ooit wordt gepubliceerd. Betrouwbare nieuwsbronnen kondigen hun inhoudelijke fouten ook aan en corrigeren ze.

Pro-tip: Zoek de bronnen die je vertrouwt

Vertrouwen op grote zoekmachines of sociale media is vaak hoe mensen worden misleid om nepnieuws te vertrouwen. Gelukkig biedt Nexis® een oplossing om nepnieuws te vermijden door gebruikers een bronnenlijst te laten samenstellen. Ga simpelweg in Nexis naar de tab Bronnen en voeg alle betrouwbare bronnen toe aan jouw zoekopdracht. Je kunt die bronnenlijst vervolgens favoriet maken, zodat je deze op de Nexis-startpagina kunt bekijken om ervoor te zorgen dat jouw inhoud alleen de door je vertrouwde bronnen bevat.

Garandeer dat jouw nieuws afkomstig is van een betrouwbare bron. Vul het formulier hieronder in voor een afspraak met een specialist!