Opkomende wetgeving voor MVO en mensenrechten due diligence: 6 tips

Miljoenen bedrijven wereldwijd zijn de afgelopen jaren geraakt door regelgeving die hen verplicht om due diligence uit te voeren op het gebied van ESG (milieu, maatschappij en goed bestuur) en mensenrechten - of ze zullen daar binnenkort mee te maken krijgen. Deze regelgeving brengt nieuwe juridische, financiële, strategische en reputatierisico's met zich mee voor bedrijven. Het navigeren door dit regelgevingslandschap wordt echter bemoeilijkt door uiteenlopende regelgeving in verschillende gebieden en de genuanceerde interpretaties van de term 'ESG'. Om bedrijven te helpen aan de vereisten te voldoen of compliant te blijven, hebben we de cruciale informatie die je moet weten op een rij gezet.

1. Mensenrechten Due diligence brengt aanzienlijke nieuwe vereisten met zich mee voor bedrijven

Het is niet nieuw dat bedrijven wettelijk verplicht zijn om due diligence uit te voeren op derde partijen, en de meeste grote bedrijven hebben waarschijnlijk al een goed ingeburgerd complianceproces. Maatschappelijk verantwoord ondernemen en mensenrechten due diligence zal bedrijven echter dwingen hun due diligenceproces te herzien. Dat komt omdat de meeste compliance-afdelingen derde partijen en klanten beoordelen op hun juridische dossier en risico's, in plaats van hun sociale en milieu-impact. Bedrijven hebben een due diligence-proces nodig dat al deze factoren omvat.

2. Wetgeving is internationaal van toepassing

Een veelvoorkomende en belangrijke eigenschap van veel nieuwe wetgeving voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en mensenrechten due diligence is dat ze internationaal van toepassing zijn. Dat betekent vaak dat alle derde partijen ook moeten voldoen aan de due diligence-vereisten in het rechtsgebied van die derde partij, anders riskeren ze handhavingsmaatregelen. Voor een bedrijf dat wereldwijd actief is, betekent dit dat het aan veel meer voorschriften moet voldoen. Bijvoorbeeld:

- De Nederlandse Wet zorgplicht kinderarbeid legt due diligence-verplichtingen op aan elk bedrijf dat levert aan of verkoopt aan Nederlandse consumenten, ongeacht waar dat bedrijf gevestigd is.

- De voorgestelde EU-richtlijn inzake duurzaamheids due diligence voor bedrijven zal niet alleen in elke EU-lidstaat worden geïmplementeerd, maar ook extraterritoriaal. Ambtenaren buiten de EU maken zich zorgen over de impact van deze nieuwe regelgeving op bedrijven in hun eigen rechtsgebieden. De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen heeft bijvoorbeeld gewaarschuwd voor "negatieve, onbedoelde gevolgen" van de richtlijn voor Amerikaanse bedrijven. Vanwege de mondiale en onderling verbonden aard van het moderne bedrijfsleven, met lange toeleveringsketens die continenten omspannen, is het essentieel dat bedrijven compliance best practices volgen om te voldoen aan de verwachtingen en normen van wereldwijde regelgeving.

3. Het verandert nu al de manier waarop bedrijven zakendoen

Wetgeving voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en mensenrechten due diligence zoals de Duitse Supply Chain Due Diligence Act van 2023 is relatief nieuw, maar uit bewijs blijkt dat ze nu al impact hebben. Het Duitse Institute for the Economy vroeg Duitse bedrijven in 2023 en ontdekte dat:

• 18% van de bedrijven hun inkooppraktijken veranderde om alleen nog maar zaken te doen met partijen in landen met hoge normen op het gebied van mensenrechten en milieu.
• 12% van de bedrijven van plan was relaties met leveranciers in rechtsgebieden met een hoog risico op milieu- of mensenrechtenschendingen te verbreken. Bedrijven die niet kunnen aantonen dat zij een effectief risicogebaseerd due diligence-proces hanteren, lopen risico op juridische en financiële gevolgen.

4. Actieve handhaving van mensenrechtendue diligence

Er zit vaak een vertraging tussen het aannemen van wetten en de actieve handhaving ervan via onderzoeken en vervolgingen door toezichthouders. Maar er zijn steeds meer aanwijzingen dat bedrijven nu al worden vervolgd voor vermeende overtredingen van de wetgeving voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en mensenrechten due diligence. Zo werd bijvoorbeeld slechts zes maanden nadat de Duitse Supply Chain Due Diligence Act in werking trad, een zaak aangespannen tegen enkele van de grootste autofabrikanten van het land vanwege beschuldigingen rond dwangarbeid in hun toeleveringsketens in China.

5. Genuanceerd begrip van ESG is een vereiste

Het is niet eenvoudig om de ESG-prestaties van een derde partij te beoordelen. Beweringen van een CEO of pr-afdeling over het bevorderen van milieu en sociale zaken worden misschien niet ondersteund door onderzoek naar de activiteiten van werknemers of derde partijen. Deze uitdaging werd eind 2023 aangetoond toen een Duits vermogensbeheerbedrijf een boete kreeg van 19 miljoen dollar van Amerikaanse toezichthouders vanwege beschuldigingen van "greenwashing" door misleidende verklaringen over zijn ESG-producten en -investeringen, naast gerapporteerde AML-overtredingen. Bovendien is ESG zo'n breed begrip dat een bedrijf een positieve staat van dienst kan hebben rond (bijvoorbeeld) gelijkheid en inclusie, terwijl de producten die het levert het milieu kunnen vervuilen. Hoe moet een compliance officer of CEO deze tegenstrijdige factoren afwegen om te beslissen of ze al dan niet zaken moeten doen met een derde partij?

6. Breed scala van informatie om compliant te blijven

De beste manier voor bedrijven om de uitdagingen van verplichte regelgeving voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en mensenrechten due diligence het hoofd te bieden, is door derde partijen te beoordelen op sociale en milieurisico's door een breed scala aan betrouwbare datasets te gebruiken die het volledige beeld van derde partij risico's belichten. Dit moet omvatten:

• ESG-gegevens, die de impact van een bedrijf op het milieu aangeven, zijn reputatie op sociale kwesties en eventuele tekortkomingen in deugdelijk bestuur.
• Juridische gegevens, waaronder rechtszaken waarbij een bedrijf betrokken is en vermeldingen op sanctielijsten, PEP-lijsten en andere waarschuwingslijsten.
• Nieuwsgegevens, die gepercipieerde en vermeende risico's rond een bedrijf of individu kunnen signaleren - vooral als de gegevens een archief van historisch nieuws bevatten.

Het verkrijgen van dit volledige risicobeeld vereist extreem arbeidsintensief handmatig onderzoek door werknemers. Maar technologieplatforms kunnen dit proces automatiseren en zelfs risicoscores voor entiteiten ontwikkelen en rapporten produceren die risico's presenteren aan het management en/of toezichthouders. Benieuwd hoe wij je hierbij kunnen helpen? Vul dan het formulier onder aan de pagina in.