Starten met due diligence onderzoek

In een wereld waarin bedrijven voortdurend worden geconfronteerd met complexe wet- en regelgeving, internationale sancties en reputatierisico’s, is due diligence geen luxe meer, maar een absolute noodzaak. Of je nu nieuwe zakelijke relaties aangaat, investeringskansen onderzoekt of fusies en overnames overweegt: grondig achtergrondonderzoek is essentieel voor het nemen van weloverwogen beslissingen. In deze blog leggen we uit hoe je effectief start met due diligence onderzoek.

Wat is due diligence?

Due diligence is het proces waarbij bedrijven of instellingen systematisch onderzoek doen naar (potentiële) zakenpartners, klanten, leveranciers of investeringsobjecten. Het doel? Het identificeren van juridische, financiële, commerciële of reputatierisico’s voordat een samenwerking of transactie wordt aangegaan.

Er zijn verschillende vormen van due diligence, waaronder:

• Kredietwaardigheidsonderzoek
• Compliance en sanctieonderzoek
• Integriteits- en reputatieonderzoek
• MVO- of ESG-due diligence (milieu, sociaal en governance)

Waarom is due diligence belangrijk?

Het niet uitvoeren van gedegen due diligence onderzoek kan leiden tot:

• Financiële schade of boetes
• Reputatieverlies
• Juridische aansprakelijkheid
• Onbewuste betrokkenheid bij witwassen, corruptie of mensenrechtenschendingen

Steeds vaker eisen toezichthouders, zoals de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM) of De Nederlandsche Bank (DNB), dat organisaties aantonen dat zij hun zakelijke relaties grondig hebben onderzocht.

Eerste stappen: hoe begin je met due diligence onderzoek?

1. Stel het doel vast

Gaat het om een fusie of overname? Om een nieuwe leverancier? Of om periodieke controle van bestaande klanten? De aard van het onderzoek bepaalt de diepgang en focus.

2. Verzamel basisinformatie

Begin met het vastleggen van bedrijfsgegevens over de partij die je wilt onderzoeken, zoals:

• Naam en rechtsvorm
• Vestigingsland
• Inschrijving bij de Kamer van Koophandel
• UBO’s (Ultimate Beneficial Owners)

Gebruik hiervoor betrouwbare bronnen, zoals handelsregisters, jaarverslagen, en sanctielijsten. Of een tool zoals Nexis Diligence+ die een database heeft met bedrijven en UBO-data.

3. Gebruik technologie en data

Handmatig onderzoek is tijdrovend en foutgevoelig. Moderne tools – zoals Nexis Diligence – maken het mogelijk om snel miljoenen betrouwbare bronnen te doorzoeken, inclusief PEP- en sanctielijsten, nieuwsarchieven en juridische documenten.

4. Beoordeel risico’s systematisch

Stel vast of er rode vlaggen zijn, zoals:

• Connecties met politiek prominente personen (PEP's)
• Vermelding op sanctielijsten
• Negatieve media-aandacht (adverse media screening)
• Betrokkenheid bij rechtszaken of corruptieschandalen

Gebruik een risicoclassificatiemodel om te bepalen of er aanvullende maatregelen nodig zijn.

5. Documenteer en update

Leg het volledige onderzoeksproces vast in een audit trail. Zorg dat alle bevindingen, bronnen en afwegingen goed zijn onderbouwd. Due diligence is geen eenmalige handeling: bij langdurige relaties is regelmatige herbeoordeling cruciaal.

Wat kan er misgaan? Voorbeelden uit de Nederlandse praktijk

ING Bank – Miljoenenboete wegens falend klantonderzoek

In 2018 kreeg ING een boete van €775 miljoen opgelegd door het Openbaar Ministerie omdat de bank ernstig had gefaald in haar anti-witwasbeleid. Zo werden klanten onvoldoende gescreend, en signalen van witwaspraktijken genegeerd. Een van de grootste schikkingen ooit in Nederland, en een hard leermoment over het belang van structurele due diligence en transactiemonitoring.

Ballast Nedam – Corruptie rond bouwprojecten

De Nederlandse aannemer Ballast Nedam kwam in opspraak vanwege corruptie in het Midden-Oosten, waarbij steekpenningen werden betaald bij bouwprojecten in Saoedi-Arabië. Hoewel het om buitenlandse activiteiten ging, werd duidelijk dat de interne controle en due diligence van partners en projecten tekortschoten.

SNS REAAL – Overname falend vastgoedfonds

De overname van het vastgoedfonds Zuidbroek door SNS Property Finance (dochter van SNS REAAL) leek aanvankelijk lucratief, maar bleek gebaseerd op onvolledig onderzoek. De vastgoedportefeuille zat vol risicovolle en overgewaardeerde projecten. Door gebrekkige due diligence liep het verlies op tot honderden miljoenen.

Wat leren we hiervan?

Deze voorbeelden benadrukken het belang van:

• Tijdig en diepgaand onderzoek naar zakelijke partners, klanten en investeringen
• Een heldere, risico gebaseerde compliance-aanpak
• Gebruik van moderne tools en data om red flags proactief te identificeren

Due diligence moet geen bureaucratische verplichting zijn, maar een integraal onderdeel van verantwoord ondernemen.

Bij LexisNexis ondersteunen wij organisaties wereldwijd bij het opzetten en uitvoeren van professionele due diligence processen. Wil je meer weten over hoe wij kunnen helpen? Neem dan gerust contact met ons op of vraag een demo aan van onze due diligence oplossingen.